Locatie
Biologische wijngaard en leghennenbedrijf De Nieuwe Baankreis in Almen.
Omschrijving
Biologisch bedrijf De Nieuwe Baankreis is een van de voorbeeldbedrijven in de bos- en klimaatpilot ‘Agroforestry in kippenuitlopen’, waarin op verschillende pluimveebedrijven een agroforestry-systeem in de kippenuitloop is ontwikkeld.
Op De Nieuwe Baankreis hebben Edward Nijk en Ron Verdel in de kippenuitloop één hectare walnotengaard met 100 bomen aangelegd. Vijftig walnoten van groter formaat (2 m) zijn in de winter van 2018/2019 geplant, de andere 50 (kleiner formaat) in het voorjaar van 2019. De beplanting dient in eerste instantie voor het creëren van beschutting voor de kippen. Door de keuze voor walnoot levert de beplanting daarnaast een ander waardevol product: noten, en kan aan het eind van de omlooptijd van de notenbomen het walnotenhout als waardevol product worden geoogst.
Initiatiefnemer
Het project ‘Agroforestry in kippenuitlopen’ is één van de bos- en klimaatpilots die, gefinancierd door het ministerie van LNV, in 2018 van start zijn gegaan. In het project werken Stichting Probos, Louis Bolk Instituut en Face the Future samen aan het demonstreren en promoten van verschillende typen beplanting voor kippenuitlopen en het onderzoeken hoeveel CO2 met beplanting kan worden vast gelegd.
Jaar van realisatie
2019
Klimaatwinst
Een hectare walnotengaard met 100 bomen per hectare legt naar verwachting over een periode van 50 jaar gemiddeld 287 ton CO2 per hectare vast.
Kosten en baten
De kosten voor de aanschaf van de walnotenbomen bedroegen €2.500 (excl. BTW). Daar komen de kosten voor het planten en plaatsen van boompalen bij. Totaal is gerekend op een bedrag van €4150 per ha.
Voor de opbrengsten wordt gerekend met een geleidelijke toename van de oogst tot 18 kg/boom na 20 jaar, een opbrengst van €4/kg en oogst en verwerkingskosten van €3/kg (Baltissen en Oosterbaan, 2017). Na twee, vijf en tien jaar worden de bomen gesnoeid. Daarnaast is gerekend met een oogst van hout van 50 jaar wat 0,65 m3 hout per boom oplevert van €250/m3. Het takhout (38 ton/ha) wordt gechipt en verkocht voor €40/ton. De totale oogstkosten bedragen €2900/ha.
Bij een reële rente van 3% is de netto contante waarde van de aanplant €29.445 euro/ha, en de annuïteit is €589/ha. De interne rentevoet bedraagt 10%.
Ervaringen
De grotere bomen zijn zonder bescherming in de uitloop geplant. De kippen lopen ertussendoor en scharrelen wat rond de stammen, maar beschadigen de bomen niet. Het kleinere plantmateriaal (eenjarig) had het lastig door droogte, vorst en kippenvraat. Op basis hiervan wordt het gebruik van grotere bomen aangeraden.
Het verkrijgen van het gewenste plantmateriaal bleek, door het moment van uitvoering, lastig. Aan het eind van het jaar was nog maar weinig materiaal bij kwekerijen beschikbaar. Vanaf het voorjaar wordt er weer nieuw plantmateriaal gekweekt, waardoor het aanbod groter is en het makkelijker is om aan het gewenste plantgoed te komen.
In de zomer van 2024 is er een nieuwe monitoringsronde uitgevoerd. Het monitoringsrapport is hier te lezen. De ontwikkeling van een agroforestry-systeem in de kippenuitloop is overwegend succesvol verlopen. Het doel om meer beschutting te creëren voor de kippen lijkt geslaagd. Zeker naarmate de bomen groter worden en meer schaduw geven, komen de kippen meer in de uitloop. Ook de walnootproductie komt goed op gang en leverde al vanaf het eerste jaar een (kleine) oogst op. De ervaring laat zien dat de kippen de voor hun giftige groene schil om de walnoten met rust laten.
De bomen groeien goed en dankzij de beschutte ligging valt de windschade mee. De sterke mate van zijvertakking, als gevolg van kippen of buizerds die in de jonge boompjes zaten, is wel een belangrijk aandachtspunt als kwaliteitshout verkregen wil worden. Dit geldt ook voor de schade aan onder meer de stam die de schapen en reeën veroorzaken met hun schuur- en vraatgedrag.
Meer informatie
- Meer informatie over het bedrijf: http://www.denieuwebaankreis.nl/index.html
- Meer informatie over het project ‘Agroforestry in kippenuitlopen’: https://agroforestrykip.nl/
