Studentenproject HAS green academy – Kansenkaart voor nieuwe bos in Noord-Brabant
Initiatiefnemers
Opdrachtgevers: Lectoraat klimaatrobuust landschap Ellen Weerman & Duurzaam Bosbeheer Vitaal & Veelzijdig. Studenten: Liesa van de Wolde, Bram van der Pas & Renske Theuws begeleid door Paul van der Donk & Erik Dietvorst
Locatie
Provincie Noord-Brabant
Jaar van realisatie
2022
Omschrijving
In de Noord-Brabantse bossenstrategie is de ambitie vastgelegd om te komen tot 13.000 ha nieuw bos. In opdracht van het lectoraat Klimaatrobuuste landschappen van de HAS green academy is onderzoek uitgevoerd naar de meest geschikte locaties voor nieuw vitaal bos in de provincie Noord-Brabant om koolstof voor langere tijd in de bodem op te slaan. Dit is als potentieel verdienmodel meegenomen in dit onderzoek. De bossen kunnen door de CO2 opnamen toegepast worden bij de verkoop van koolstofcertificaten
Resultaten en conclusie
De oppervlakte van kansrijke gebieden voor nieuw bos komen nagenoeg overeen met de ambitie om 13.000 ha nieuw bos aan te leggen (figuur 1). Dit betekent dat het gehele kansrijke gebied moet worden benut om de ambitie te realiseren en dat er dus geen ruimte is om te schuiven.
Figuur 1: Kaart globaal overzicht ligging meest kansrijke gebieden volgens alle betrokken partijen van de MCA voor de realisatie van nieuwe bossen in de provincie Noord-Brabant. De rood omcirkelde gebieden geven het rivierengebied in het noorden van de provincie en de beekdalen verspreid over de gehele provincie. De score 0 geeft de ongeschikte gebieden weer. Verder geldt hoe groener het gebied, des te kansrijker.
Niet het gehele rivierengebied is geschikt om koolstof langdurig op te slaan omdat de mate van organische stof al dan niet in combinatie met het risico van oxidatie als gevolg van sterk fluctuerende grondwaterstanden langdurige opslag van koolstof onmogelijk kunnen maken. Bij het waarderen van dit criterium voor de MCA zijn voor alle bostypen dezelfde waardes gebruikt, terwijl voor het ene bostype en verdienmodel de grondwaterstand veel belangrijker is dan voor de andere. Dit is in dit onderzoek nog niet meegenomen, maar omdat de laatste jaren steeds meer last is van verdroging in Noord-Brabant is het belangrijk om dit mee te nemen in een vervolgonderzoek. Min of meer hetzelfde geldt voor de andere voorkeursgebieden in de stadsranden en beekdalen, er dient altijd een combinatie te zijn van voldoende organische stof en vocht in de bodem.
Bij het planten van nieuw bos in het rivierengebied bestaat het risico tot opstuwing van het water dat kan leiden tot wateroverlast. Bij aanplant van nieuwe bossen in de beekdalen kan dit voorkomen worden door de stroombaan van de beek vrij te houden.
Klimaatwinst
Uit het onderzoek blijkt dat het rivierengebied, randen van steden en de beekdalen worden gezien als meest kansrijk voor de realisatie van nieuwe bossen in de provincie Noord-Brabant. Hierbij is gekeken naar zowel belangen van betrokken partijen, landschappelijke inpassing, fysische eisen als verdienmodellen.
Binnen deze gebieden blijkt dat de eerdgronden, lage enkeerdgronden, moerige gronden, en leemgronden het meest kansrijk zijn omdat op deze gronden koolstofvoorraad langdurig in de bodem kan worden opgebouwd. Dit heeft te maken met de aanwezigheid van voldoende organische stof in combinatie met voldoende vochtgehalte waardoor oxidatie van deze opgeslagen organische stof wordt voorkomen.
Het zeekleigebied blijkt minder geschikt als gevolg van lage aanwezigheid van organische materiaal in de bodem in combinatie met hoge pH-waardes. De hoge dekzandgronden en Peelhorst zijn ook niet geschikt als gevolg van beperkte mogelijkheid tot vasthouden water waardoor er teveel oxidatie van de tot al beperkt aanwezige organische stof. Aanplant van bos versterkt verdrogende effect door verdamping en onttrekking grondwater door boomwortels. Veengronden zijn in principe wel geschikt voor het opbouwen van een koolstofvoorraad in de bodem maar vanuit landschappelijk en ecologisch oogpunt niet geschikt als nieuwe boslocatie.
Meer informatie
https://www.brabant.nl/publish/pages/2105/brabantse_bossenstrategie.pdf
