Kansenkaart CO2 in natte natuur
Wat houdt het in
In het klimaatakkoord wordt naar mogelijkheden gezocht om met ontwikkeling en beheer van natte natuur (o.a. rietmoeras en natte graslanden) de broeikasgasemissies naar de atmosfeer te reduceren, de opname daarvan te bevorderen en belangrijke koolstofvoorraden in hoogveen, laagveen, wetlands en moeras te beschermen. Zie ook bijvoorbeeld de maatregel kwelderbescherming. Er is een kansenkaart gemaakt voor de bescherming van koolstofvoorraden in bestaande natte natuur en daarnaast is er een kaart ontwikkeld die de mogelijkheden aangeeft in SNL-gebieden waar nog geen natte natuur is, maar andere vormen van natuur nu bestaan of waar agrarisch natuurbeheer plaatsvindt.
Bij het maken van deze kansenkaart is gezocht naar een balans tussen enerzijds de informatiebehoeften bij de beheerders en anderzijds de onzekerheden die er in de wetenschap bestaan over de emissie en vastlegging van broeikasgassen in natte natuur. De kansenkaart moet gezien worden als een eerste hulpmiddel om natuurgebieden te identificeren waar nog extra mogelijkheden zijn om koolstofvoorraden te beschermen of CO2-emissies te reduceren. Daarna kan in een vervolgtraject de stap genomen worden om met lokale gegevens over hydrologie, bodem en vegetatie een hypothese te formuleren over de potentie, uitgedrukt in emissiereductie of te beschermen koolstofvoorraad.
Bijdrage aan klimaatmitigatie
De ontwikkelde kansenkaarten geven een eerste inzicht waar er mogelijkheden liggen om broeikasgasemissies te reduceren of netto vastlegging te stimuleren met slim beheer, de aanleg van natte natuur of realisatie van bufferzones rondom de natuur. De kaart kan, in een vervolgstap, vergeleken worden met andere ruimtelijke opgaven, zoals klimaatadaptatie in het waterbeheer (berging, waterconservering etc.) en opgaven voor natuurontwikkeling. Dit combineren van opgaven is een belangrijk inrichtingsprincipe bij de realisatie van natuurlijke klimaatbuffers.
In deze studie wordt gebruikgemaakt van kengetallen (emissiefactoren, voorraden, fluxen) voor natte natuur die gebruikt worden in de nationale emissierapportage en die vergeleken zijn met nieuwe informatie uit recent onderzoek. De kansenkaarten zijn verkregen door gegevensbronnen over bodem, hydrologie en vegetatietypen met elkaar te combineren in een GIS-analyse. De kaart is een waardevol hulpmiddel om interessante gebieden te traceren waar vernatting potentie heeft.
Basiskaart: Huidige toestand van de koolstofvoorraad en emissiereductiepotentie gebaseerd op bodemtype, hydrologie en beheertype op natte natuurterreinen.
Bijdrage aan klimaatadaptatie
Wanneer deze schets vergeleken wordt met klimaatadaptatie in bijvoorbeeld het waterbeheer (waterberging en -conservering etc.) en opgaven voor natuurontwikkeling, dan kan er naar combinaties worden gezocht voor klimaatmitigatie en -adaptatie.
Aandachtspunten en risico’s
Nadat deze gebieden zijn geïdentificeerd, dienen nauwkeuriger data voor deze gebieden te worden verzameld om de potentie in mogelijke emissiereducties te kwantificeren. Uit de vergelijking van de gebruikte emissiefactoren voor natte natuur bij de landelijke rapportages en nieuw onderzoek valt op te maken dat de netto koolstofvastlegging voor rietmoeras wordt onderschat. Het is daarom een aanbeveling om de gebruikte emissiefactoren voor rietmoeras in de nationale emissierapportage te heroverwegen en nader te onderzoeken met meerjarig veldonderzoek, welke ook inmiddels gepland zijn.
Meer lezen
Wösten, H., Brouwer, F., & Veraart, J. (2020). Kansenkaart voor bescherming van koolstofvoorraad en CO2-emissiereductie in natte natuur en multifunctionele klimaatbuffers: Technische achtergrondmemo (No. 3003). Wageningen Environmental Research.
