Bosuitbreiding
In de Bossenstrategie is de ambitie uitgesproken om in 2030 37.400 hectare meer bos (en bomen) te realiseren. Nieuw bos kan aangeplant worden maar ook spontaan ontstaan. Welke optie het beste is, is afhankelijk van de doelstelling en of de gewenste zaadbronnen in de buurt aanwezig zijn. Grond is schaars in Nederland en wordt intensief gebruikt. Bosuitbreiding is daarom niet op alle gronden even geschikt of gewenst. Kansen voor bosuitbreiding liggen vooral daar waar slimme combinaties met andere functies mogelijk zijn, zoals bij woningbouw of agroforestry.
Bosuitbreiding kan alleen als dit strookt met het omgevingsplan (voorheen bestemmingsplan) van de gemeente. Per gemeente kunnen de regels voor landschappelijke inpassing van nieuw bos verschillen. Neem bij plannen voor bosuitbreiding dus altijd contact op met de gemeente om te bespreken wat er mogelijk is.
Belangrijk om te onthouden is dat bosuitbreiding op bijvoorbeeld landbouwgrond kan leiden tot een bestemmingswijzing van de grond. Dit betekent dat de bestemming van de grond verandert van ‘agrarisch’ in ‘bos’, wat waardevermindering van de grond tot gevolg heeft.
Om de kosten voor bosuitbreiding of de waardevermindering van de grond te dekken, kan financiering gezocht worden bij het Rijk of provincie. Daarnaast kunnen mogelijke ook provinciale landschappen, een Groen Ontwikkelfonds of particuliere bedrijven aanvullende (co-)financieringsbronnen vormen.
Bosuitbreiding kan in veel verschillende vormen worden uitgevoerd. Hieronder staan enkele voorbeelden beschreven ter inspiratie:
Dorps- en stadsbossen
Bossen en bomen rondom dorpen en steden zijn belangrijke overgangszones tussen stedelijk en landelijk gebied en dragen zo bij aan een groenblauwe dooradering van het landschap. Vaak vormen dorps- en stadsbossen geliefde recreatiegebieden die bijvoorbeeld willen wandelen, fietsen of hun hond willen uitlaten. Hierdoor kunnen deze bossen ook helpen de recreatiedruk op andere bossen te verminderen.
Kleine bosjes (Tiny Forests)
Kleine bosjes, ofwel Tiny Forests, zijn kleine stadsbossen van niet meer dan 500 m2 waarin veel verschillende (inheemse) boomsoorten worden aangeplant. Tiny Forests dragen veel bij aan biodiversiteit in de stad en hebben een grote aantrekkingskracht voor bijvoorbeeld vogels, kleine zoogdieren en insecten. Daarnaast vormen kleine bosjes een ontmoetingsplek voor buurtbewoners en helpen deze stadbosjes om meer mensen bij de natuur te betrekken. Dit groen in de stad kan bovendien helpen bij klimaatadaptatie. De kleine bosjes kunnen schaduw bieden tijdens de zomer, de omgevingstemperatuur verlagen tijdens hittegolven en wateroverlast voorkomen bij hevige neerslag.
Rivier- en beekbegeleidend bos
Rivier- en beekbegeleidende bossen zijn bostypen die periodiek overstromen door rivieren of beken, zoals bij ooi- en beekbossen. Ook bossen die vrijwel permanent onder invloed staan van grondwater, zoals bij bronbossen, vallen onder deze bostypes. Rivier- en beekbegeleidende bossen zijn belangrijk voor de biodiversiteit.
Moerasbos
Moerasbossen zijn gevarieerde bossen met onder andere els, berk en wilg en een rijke ondergroei van bijvoorbeeld zwarte bes, grote zegge en moerasvaren. Dit bostype komt voor in beekdalen, laagveen en hoogveen en levert een belangrijke bijdrage aan de biodiversiteit.
Gereedschappen
Factsheets
Bekijk de factsheets over bos, bomen en natuur! Met o.a. potentieel klimaatslimme boomsoorten en hun risico op invasiviteit, klimaatslimme maatregelen en kostenindicaties voor de aanleg van nieuw bos en landschapselementen.
Boomsoortentabel
De Boomsoortentabel geeft een overzicht van boomsoorten in het Nederlandse bos en landschap. Voor elke soort worden scores gegeven voor eigenschappen die van belang zijn bij klimaatslim bos- en natuurbeheer.
Binnenkort beschikbaar – Keuzehulp boomsoortenmenging
Waar moet je allemaal aan denken voordat je kiest welke soort je wilt toevoegen aan je bos? De Keuzehulp helpt je om de juiste vragen te stellen om te komen tot een goede afweging.
Tree Doctor
In Tree Doctor worden meer dan 400 boomziekten en -plagen beschreven. Met de unieke diagnosesleutel kom je er snel achter met welke ziekte of plaag je te maken hebt.
DendroPortaal
Het DendroPortaal volgt de groei van tientallen bomen in Nederlandse bossen en biedt hiermee inzicht in hoe bomen reageren op weersextremen, zoals droogte, en hoe ze daarvan herstellen.
Boomsoortenportaal
Via het Boomsoortenportaal kunt u als bosbeheerder of -eigenaar uw positieve én negatieve ervaringen delen over nieuwe of minder bekende boomsoorten of herkomsten.
